♦️ آنچه از رویدادهای تاریخی دریافت میکنیم بعد از سرازیر شدن نامههای کوفیان(معروف به نهضت نامهنویسان) حضرت حسین(ع)، مسلم بنعقیل را فرمود تا به سوی کوفه رود و به عنوان نائب خود از اهل کوفیان بیعت بستاند.
بعد از رسیدن حضرت مسلم به کوفه و گذشت مدت زمانی، مسلم توانست از هجده هزار نفر(در بعضی منابع دوازده هزار نفر) از کوفیان بیعت بگیرد و با احوال خوش به امام نامهای بِنگارد با این مضمون که خودت را به کوفه برسان، کوفیان مشتاق حضور تو در بین خود هستند.
♦️ و اما بعد چه شد که از افراد انبوه بیعتکنندگان معدود کسانی بر پای مهر و متابعت خود ماندند؛ نیاز به مطالعه و بررسی دارد که در ذیل اجمالا به آن میپردازیم.
برای پاسخ به این سوال باید بدانیم که هدف از نوشتن نامهها چه بوده و نامهنویسان چه کسانی بودند.
توده نامهنویسان کسانی بودند که در پی منافع مادی خود میگشتند و به قولی به طرفی میرفتند که احساس میکردند باد به آن طرف میوزد، گروههای دیگر که کهنسالان بودند که از ستمکاریها و ظلمهای معاویه و ابن زیاد آگاه بودند برای حمایت از امام دست به نوشتن نامه های مکرر زدند.
♦️ گروهها و اقشار دیگر مانند عریفها و مردمان عادی بودند که واقعا دلشان به سمت امام بود و در آخر متابعت خود را انکار کردند که میتوان در ذیل سیاستهای روانی، اقتصادی، اجتماعی عبیدالله ابن زیاد آن را مورد بررسی قرار داد.
♦️ عبیدالله از بدو ورود به کوفه، مردم را تهدید کرد که اگر با حضرت حسین(ع) بیعت کنند لشکریان شامی به سمت کوفه روانه میشوند تا عاصیان را سرکوب کنند (از آنجا که کوفیان و شامیان تجربهی نزاع بر سر حکومت را داشتند سخت هراسان شدند) و هرکس علیه حسین (ع) و یارانش بایستد ما مانند پدری مهربان برای او هستیم به این ترتیب مردمان کوفه تحت تاثیر گفتههای ابن زیاد قرار گرفته و سکوت کردند.
♦️ ابن زیاد با استفاده از رشوههای کلان به آسانی نظر ثروتمندانی همچون شبث بن ربعی، عمرو بن حجاج، حجار بن ابجر و… (که از افراد موثر در قتل حسین بن علی بودند) را برگرداند زیرا ثروتمندان عموما به فکر اموال و جایگاه اجتماعیشان بودند.
♦️ اما مهمترین و تاثیرگذارترین اهرم فشار عبیدالله بن زیاد، عریفها بودند. (کسانی که مسئولیت پخش اموال و بیتالمال در محلات در بین افراد را بر عهده دارند.)
ابن زیاد همان شب ورود خود به کوفه عریفها را در قصر گرد هم آورد و به تشویق و نزاع علیه حسین (ع) پرداخت و کسانی را که غیر از این عمل میکردند و یا اگر کسی از ناحیه تحت پوشش آنان به سوی حسین (ع) میرفت، خونشان را حلال میخواند و آنان را بر در خانهشان به دار میآویخت.
♦️و اما نکتهی آخر
مهمترین درآمد کوفیان، عطا و جیره بندیهایی بود که از سوی حکومت ماهانه پرداخت میشد و در حقیقت آنان فعالیتهای کشاورزی، صنعتی و… نداشتند که در صورت قطع شدن ماهانه و عطای خود کسب درآمدی داشته باشند و حکومت کوفه به این قضیه کاملا آگاهی داشت و با تمام وجود از این قضیه بهره میبرد و مردمان کوفه را همچنان مورد تهدید قرار میدادند.
📚 برگرفته از:
۱. کتاب نفس المهموم(در ذکر وقایع کربلا) نوشته ی شیخ عباس قمی و ترجمه ی مرحوم علامه ابوالحسن شعرانی.
۲. کتاب پرسش ها و پاسخ های ویژه ی محرم تالیف شده توسط نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها.
#تحلیل_دانش_آموزی
#محمدامین_طاهری دانشآموز مدرسه شرف الدین